Balsemen

Leestijd: 3 minuten

Balsemen is het langdurig conserveren van het lichaam van een overledene. Bij het balsemen van het lichaam van een overleden persoon denkt men vaak aan het oude Egypte. Hoewel dit toen gedaan werd, is dit niet te vergelijken met nu. Alles over dit onderwerp leest u op deze pagina.

Balsemen betekenis

De betekenis van balsemen is het voor lange tijd conserveren van het lichaam van een overledene. Dit gebeurt door het bloed uit het bloedvatenstelsel te laten lopen. En daarna te vullen met een conserverende vloeistof. Met balsemen wordt het proces van natuurlijk ontbinding van het lichaam vertraagd of gestopt. Samen met de conserverende vloeistof worden daar kleurstoffen aan toegevoegd. Hierdoor krijgt het lichaam een natuurlijke kleur. Zo verdwijnt de typische witte lijkkleur. Dit is ook de reden dat mensen gebalsemd worden. Het lichaam is dan beter toonbaar en kan dan ook op kamertemperatuur opgebaard worden.

Welke soorten balseming kennen we?

We kennen twee soorten balseming, namelijk:

Traditionele balseming

Bij deze soort balseming wordt er een hoge concentratie formaline gebruikt. Hierdoor kan het lichaam tot wel drie weken geconserveerd blijven. Deze vorm van balseming komt in Nederland bijna niet meer voor. Het wordt nog wel toegepast wanneer de uitvaart pas veel later is. Daarnaast wordt het ook gebruikt als het lichaam beschikbaar gesteld wordt voor de wetenschap.

Lichte balseming (meest voorkomende vorm)

Lichte balseming, ook wel thanatopraxie genoemd, wordt veel vaker toegepast. Bij deze vorm van balseming ligt de concentratie van de formaline vloeistof veel lager. Toch is dit genoeg om ervoor te zorgen dat het lichaam lang genoeg in de juiste staat blijft voor de uitvaart.

Voordelen balsemen

Het lichaam hoeft niet gekoeld te worden
De overledene kan langer opgebaard worden
De kleur van het lichaam wordt niet zo wit
Het lichaam voelt minder koud aan
Het aanbrengen van de postmortale make-up wordt makkelijker

Nadelen balsemen

Voor nabestaanden is het soms moeilijk te accepteren dat iemand overleden is. Aangezien het lichaam er nog goed uit ziet.
De behandeling van de balseming kost tijd. Vaak moet het lichaam een paar uur naar het uitvaartcentrum.
Het kost al snel 500 tot 700 euro.

Hoe werkt een balseming behandeling?

Voor de behandeling
Voordat de behandeling wordt gestart, wordt naar de staat van het lichaam gekeken. Op deze manier wordt bepaald welke mix van conserverende vloeistoffen en kleurstoffen gegeven wordt. Een overledene kan erg geel zijn door een leverziekte. Deze kleur kan met de juiste combinatie vloeistoffen opgeheven worden.
Het injecteren van de vloeistof
De balsemer maakt een snede in de hals en zoekt de halsslagader en de halsader op. Via de halsslagader injecteert de balsemer de balsemingsvloeistof. Dit gebeurt onder druk door middel van een pomp. Op deze wijze komt het bloed via de halsader naar buiten. Dit bloed wordt in een container opgevangen. Om de vloeistof zo goed mogelijk door de bloedbaan te laten circuleren, worden de ledematen gemasseerd. Al snel verdwijnt de lijkkleur en krijgt de overledene een natuurlijke kleur. Het aantal liters vloeistof verschilt per persoon, maar gemiddeld injecteert men zo’n 7 liter vloeistof.
Organen balsemen
Wanneer het bloedvatstelsel gevuld is met balsemingsvloeistof, worden ook de organen gebalsemd. In de onderbuik maakt men een snede en wordt er een trocar ingebracht. Een trocar is een grote en holle naald. Hiermee wordt uit alle organen vocht en bloed verwijderd.
Groei van bacteriën stoppen
Met deze trocar injecteert men daarna formaldehyde. Dit is een zeer sterk geconcentreerde vloeistof die de groei van bacteriën stopt.
Dichtmaken van het lichaam
De snedes worden daarna dichtgemaakt en zo onzichtbaar mogelijk gemaakt. Het lichaam kan daarna op dezelfde wijze behandeld worden als een niet gebalsemd lichaam. Het enige verschil is dat een gebalsemd lichaam niet noodzakelijk koel gehouden hoeft te worden.

De balsemer / thanatopracteur

De behandeling wordt uitgevoerd door een balsemer of een thanatopracteur. Er bestaat in Nederland geen officiële door de overheid erkende opleiding voor. Het ministerie van Volksgezondheid heeft er voor gekozen om de regulering over te laten aan de branche zelf.

Is balsemen belastend voor het milieu?

Nee, balsemen is niet slecht voor het milieu.

Balseming en de uitvaartverzekering

De kosten van balseming worden vaak vergoed door de uitvaartverzekering. Vraag bij de verzekeraar van de overledene na of balseming gedekt is op de begrafenispolis.